توانایی فرد برای تفکر روشن ممکن است تحت تاثیر تجمع مونوکسید کربن در خون قرار بگیرد، که به سردرگمی، اختلال در قضاوت، مشکلات حافظه و در برخی موارد، توهم منجر می شود.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، مونوکسید کربن گازی بی رنگ، بی بو، و بی مزه است که اغلب به عنوان «قاتل خاموش» شناخته می شود، زیرا این ویژگی ها تشخیص آن را دشوار می سازند.
مونوکسید کربن به واسطه سوختن گاز، چوب، پروپان، زغال چوب یا دیگر انواع سوخت از طریق پیشرانه های احتراقی، لوازم خانگی یا سیستم های گرمایشی تولید می شود.
در شرایطی که این منابع به طور معمول یک نگرانی محسوب نمی شوند، اما اگر خودرو در فضایی بسته در حال کار باشد، یا سیستم گرمایشی دچار نقص بوده یا از آن به درستی استفاده نشود، میزان مونوکسید کربن می تواند به سطوح سمی و خطرناک افزایش یابد، که مسمویت فرد یا افرادی که در آن نزدیکی قرار دارند را به همراه دارد.
هنگامی که بدن بیش از اندازه مونوکسید کربن تنفس کند، این گاز در خون جایگزین اکسیژن می شود. بدون اکسیژن، سلول ها در سراسر بدن می میرند، و فعالیت اندام ها متوقف می شود. هر ساله هزاران نفر در سراسر جهان جان خون را به واسطه تنفس گاز مونوکسید کربن از دست می دهند، از این رو آشنایی با نشانه ها و علائم اولیه مسمومیت با این گاز و دریافت کمک پزشکی اهمیت دارد.
سردرد مبهم
شایعترین نشانه هشداردهنده اولیه مسمومیت خفیف با مونوکسید کربن یک نوع سردرد تنشی است. افرادی که مسمومیت با مونوکسید کربن را تجربه کرده اند، آن را به عنوان سردردی مداوم که در قسمت جلو سر احساس می شود و دردی مبهم را ایجاد می کند، توصیف می کنند.
سردردها به راحتی نادیده گرفته می شوند، از این رو هنگام مواجهه مداوم با آنها در یک محیط ثابت مانند خانه، محل کار، یا خودرو بهتر است این شرایط جدی گرفته شود. ممکن است با تغییر مکانی که نشت مونوکسید کربن در آن رخ داده است، احساس سردرد نیز به سرعت از بین برود.
ضعف عضلانی و سرگیجه
با جایگزینی مونوکسید کربن به جای اکسیژن در خون، که مرگ سلول ها را به همراه دارد، ضعف عضلانی می تواند شکل بگیرد. این شرایط ممکن است انجام فعالیت های روزانه مانند پیاده روی را چالش برانگیزتر نماید.
سرگیجه یکی دیگر از نشانه های هشدار دهنده اولیه مسمویت با مونوکسید کربن است. در موارد شدید، اگر مونوکسید کربن به میزان کافی تنفس شده باشد ممکن است به از دست دادن هوشیاری، از جمله غش کردن منجر شود.
حالت تهوع و استفراغ
نشانه های اولیه مسمومیت خفیف با گاز مونوکسید کربن اغلب شبیه به علائم مرتبط با آنفلوآنزا، مانند حالت تهوع، استفراغ و خستگی، به نظر می رسند. بر خلاف آنفلوآنزا، مسمومیت با مونوکسید کربن موجب دمای بالای بدن (تب) نمی شود. اگر چند نفر در خانه این نشانه های را تجربه می کنند یا با نشانه های دیگر که در این مطلب به آنها اشاره شده مواجه هستند، این می تواند افزایش نگرانی ها را موجب شود.
تنگی نفس
با تجمع مونوکسید کربن در خون، نشانه هایی ممکن است به طور قابل توجهی تشدید شوند. تنگی نفس یا تنفس سریع یکی از این نشانگرها است. اگر چند نفر با این نشانه مواجه شده اند باید توجه ویژه ای به آن داشته باشید.
به همراه تنگی نفس، فردی با مسمومیت مونوکسید کربن ممکن است احساس فشار یا درد در ناحیه سینه را تجربه کند. این درد در ناحیه سینه ممکن است با تندتپشی، تعداد بیش از 100 تپش قلب در دقیقه، همراه باشد.
گیجی و خواب آلودگی
توانایی فرد برای تفکر روشن ممکن است تحت تاثیر تجمع مونوکسید کربن در خون قرار بگیرد، که به سردرگمی، اختلال در قضاوت،مشکلات حافظه و در برخی موارد، توهم منجر می شود.
همچنین، مسمومیت با مونوکسید کربن ممکن است موجب احساس خواب آلودگی در فرد شود. افراد اغلب این نشانه را به عنوان عاملی نگران کننده در نظر نمی گیرند، که موجب به خواب رفتن و تداوم تنفس مونوکسید کربن تا زمان تشدید مسمومیت یا مرگ منجر می شود.
تاری دید
مغز تحت تاثیر کمبود اکسیژن قرار می گیرد و تاری دید یکی دیگر از نشانه هایی است که باید در زمینه مسمومیت با گاز مونوکسید کربن مورد توجه قرار داد. این نشانه کمتر شایع است و به طور معمول تنها در موارد شدید با تجمع مونوکسید کربن در خون شکل می گیرد.
در صورت تجربه مشکلات بینایی به ویژه همراه با دیگر نشانه هایی که در این فهرست به آنها اشاره شده است، دریافت کمک پزشکی باید در اولویت قرار بگیرد.
تشنج
در موارد شدید، مسمومیت با مونوکسید کربن ممکن است موجب تشنج شود، که به عنوان یک انفجار غیر قابل کنترل فعالیت های الکتریکی در مغز که اسپاسم های عضلانی را به همراه دارد، تعریف شده است.
از آنجایی که تشنج ها به طور معمول در شرایط نزدیک به مرگ رخ می دهند، کمک پزشکی باید به سرعت در اختیار فرد قرار بگیرد، اما متاسفانه ممکن است مسمومیت از مرز نقطه احیا عبور کرده باشد.
در دو دهه گذشته روغن زیتون در سفرههای سالم جایگاه ویژهای یافته است خصوصاً در میان افرادی که مایلند سطح کلسترول خوب خونشان را افزایش دهند و از سلامت قلبشان محافظت کنند. اما افرادی هم هستند که به آنچه مصرف میکنند توجه میکنند.
روغن زیتون نیز مانند سایر روغنهای گیاهی صد درصد چربی است اما چربی خوب! بخش زیادی از این جذابیت و معروف بودن روغن زیتون مربوط به پژوهشهایی است که درباره رژیم غذایی مدیترانهای انجام شده است و همانطور که میدانید روغن زیتون عنصری کلیدی در این نوع آشپزی است. بازاریابی هوشمندانه نیز در این میان نقش مهمی بازی میکند. صنعت تولید روغن زیتون را پژوهشهای بسیاری حمایت میکند و صنعتگران این حوزه با تأمین نظر پژوهشگران و متخصصان تغذیه سعی میکنند ماهرانه تولیداتشان را به سوی ذائقه مشتری سوق دهند.
روغن زیتون اغلب اوقات توصیه میشود زیرا سرشار از چربی اشباعشده است. برای بسیاری از افرادی که به دنبال سلامتی هستند، هیچکدام از روغنها با روغن زیتون قابل مقایسه نیستند. برای اینگونه افراد و نیز برای بیشتر متخصصان، ویژگیهای دیگر روغن زیتون است که در کنار اثرش بر کلسترول خون، آن را بر سایر روغنها برتری میدهد؛ یکی از این نکات میزان ترکیبات پلی فنل است که در روغن زیتون وجود دارد. بیایید نگاهی دقیقتر به داستان روغن زیتون بیندازیم.
چرا روغن زیتون تا این اندازه مورد توجه قرار گرفته است؟ پژوهشها درباره روغن زیتون چه میگویند؟
روغن زیتون از عصر برنز در منطقه مدیترانه روغن پایه خوراکی بود. پس سه هزار سال پیش یا بیش از این قدمت دارد. در سال 1958 پژوهشی معروف بر روی اثرات روغن زیتون انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که مصرف چربیهای اشباع باعث کاهش میزان کلسترول بد خون و در نتیجه کاهش میزان بیماریهای قلبی میشود. (این مطالعه شامل زنان نمیشد) در این پژوهش که هفت کشور منطقه مدیترانه بررسی و مقایسه شدند نشان داد که یونان، کمترین میزان بیماری قلبی را دارد زیرا نسبتاً اغلب مردم مصرفکننده روغن زیتون بودند.
در کنار اثر روغن زیتون بر میزان کلسترول خون، از طرق دیگر باعث کاهش خطر بیماریهای قلبی عروقی میشود. مثلاً برخی از پژوهشها نشان میدهد که روغن زیتون به کاهش فشارخون کمک میکند (فشارخون مینیمم) و نیز سبب کاهش تمایل خون به لختگی میشود که باز هم میزان خطر حملات قلبی را کاهش میدهد
در نظر داشته باشید یونانیان کارهای دیگری نیز میکنند که باعث کاهش میزان بیماریهای قلبی در آنها میشود. یعنی در کنار مصرف روغن زیتون، مردم رژیم غذایی سرشار از گیاهان دارند و میزان متوسطی از ماهی و میزان بسیار اندکی گوشت میخورند در حالی که فعالیت فیزیکی آنها نسبتاً زیاد است، پس تشخیص نقش و اهمیت روغن زیتون تا حد زیادی دشوار است. به علاوه در ژاپن که اصلاً روغن زیتون مصرف نمیکنند، میزان بیماریهای قلبی بسیار اندک است.
همچنین بسیاری از مطالعات بعدی بر روی رژیمهای غذایی سنتی در کشورهای مدیترانه نشان داند که مصرف روغن زیتون، روغن پایه است و برای بیماریهای قلبی مفید بوده و میزان مرگ و میر را کاهش میدهد.
پس چه روغنی میزان سطح کلسترول بد (ال دی ال) را افزایش میدهد؟
پژوهشهای بسیاری شامل مطالعاتی بر روی حیوانات و پژوهشهای نسبتاً کوتاه مدت وجود دارد که بر روی رابطه میان چربیها و میزان کلسترول خون کار کردهاند. روشن است که غذاهایی با میزان چربیهای اشباعنشده باعث کاهش (ال دی ال) کلسترول بد میشود هنگامی که آنها را جایگزین غذاهایی با میزان چربیهای اشباع (مانند کره) کنند. به همین دلیل است که انجمن بیماریهای قلب و عروق آمریکا بر گنجاندن چربیهای اشباعنشده در رژیم غذایی سالم و مفید برای قلب تأکید میکند هرچند میزان چربیهای اشباع هم توصیه میشود. بنابراین اگر دغدغه شما این است که میزان سطح کلسترول خوب خون را افزایش دهید، روغن زیتون توصیه میشود.
سایر فواید بالقوه روغن زیتون چیست؟
روغن زیتون حاوی پلی فنل، (گروه بزرگی از ترکیباتی هستند که در بسیاری از غذاهای گیاهی وجود دارد و فواید بسیاری دارد) باید در نظر داشت که گرما دیدن روغن زیتون باعث میشود بخشی از این ترکیبات از بین بروند.
در کنار اثر روغن زیتون بر میزان کلسترول خون، از طرق دیگر باعث کاهش خطر بیماریهای قلبی عروقی میشود. مثلاً برخی از پژوهشها نشان میدهد که روغن زیتون به کاهش فشارخون کمک میکند (فشارخون مینیمم) و نیز سبب کاهش تمایل خون به لختگی میشود که باز هم میزان خطر حملات قلبی را کاهش میدهد.
در پژوهشی تجربی در سال 2011 که در مجله عصبشناسی منتشر شد مشخص شد سالمندانی که بیشتر از روغن زیتون استفاده میکنند کمتر در معرض خطر حملات قلبی هستند نسبت به افرادی که بهندرت از این روغن استفاده میکنند.
همچنین در مطالعهای در سال 2015 روشن شد که روغن زیتون میزان فشارخون را کاهش میدهد.
پژوهشی در سال 2017 نشان داد که روغن زیتون فوقالعاده تصفیهشده اچ دی ال را افزایش نمیدهد.
چربی اشباعنشده ممکن است به افراد مبتلا به دیابت نوع دو یا کنترل میزان قند خون افرادی که در مرحله پیش دیابت قرار دارند کمک کند. به همین دلیل انجمن دیابت آمریکا پیروی از رژیم غذایی مدیترانهای را توصیه میکنند. همچنین مطالعات نشان میدهند که مصرف روغن زیتون با کاهش میزان متوسط خطر افزایش بیماری دیابت مرتبط است.
مترجم: دکتر سمیه جولائی _ بخش تغذیه و آشپزی تبیان
خوشبختانه شیوه ای کاملا طبیعی وجود دارد که التهاب را کاهش داده و باعث تسکین درد مفاصل می شود و به کمک فلفل قرمز یا کاین تهیه می شود. فلفل کاین یا ریشه زنجبیل حاوی خواصی است که دردهای عضلانی و مفصلی را به میزان زیادی کاهش می دهد.
موقعیتهای استرسزای زندگی موجب افزایش سطوح کورتیزول میشوند. کورتیزول موجب تمایل بیشتر به خوردن میشود و این تمایل در زنان به مواد غذایی کربوهیدراتی به ویژه مواد قندی بیشتر است.
علاوه بر این، کورتیزول باعث فعالسازی آنزیمی در سلولهای چربی میشود (آنزیمی که هورمون کورتیزون را به کورتیزول تبدیل میکند). از آنجایی که چربی دور اندامهای حیاتی بدن (مانند دور شکم) مقدار بیشتری از این آنزیم در مقایسه با بافت چربی زیرجلدی (چربی اطراف ران و باسن) دارند، استرس باعث میشود زنان مقدار بیشتری چربی در اطراف شکم داشته باشند.
بنابراین، استرس موجب میشود چربی بیشتری در اطراف اندامهای حیاتی بدن تجمع یابد و باعث چاقی سیبی شکل شود. محققان دریافتهاند که چربیهای شکمی با خطر بیشتر ابتلا به بیماریهای قلبی و دیابت نوع 2 در ارتباط هستند؛ زیرا بیش از 4 برابر گیرندههای هورمون کورتیزول بیشتری در این نوع سلولهای چربی وجود دارد.
وقتی صبحت از خوراکیهای ضد استرس میشود، منظور آنهایی هستند که واقعاً احساس آرامش ایجاد میکنند. در زیر به چند نوع از خوراکیهای کاهشدهنده استرس اشاره میشود:
مارچوبه:
ساقههای باریک مارچوبه سرشار از فولات هستند که برای سرحال نگه داشتن بدن ضروری است. میتوان مارچوبه را کبابی و سپس به سالاد اضافه کرد. همچنین میتوان مارچوبه را آبپز و مصرف نمود.
آووکادو:
مصرف آووکادو بدن را در برابر استرس مقاوم میکند. آووکادو سرشار از مادهای به نام گلوتاتیون است که موجب کاهش جذب رودهای انواع خاصی از چربیهای ایجادکننده آسیب اکسیداتیو میشود.
گردو محتوی آلفا لینولنیک اسید (یک نوع اسید چرب امگا سه) و سایر پلی فنول ها میباشد که بدن را در برابر از دست دادن حافظه محافظت میکند. این اثر در افزایش و بهبود حال و حوصله و کاهش استرس افراد نقش زیادی دارد
علاوه بر این، آووکادو نسبت به سایر میوهها مقدار بیشتری لوتئین، بتاکاروتن، ویتامین E، و فولات دارد. یکچهارم آووکادو مقداری فراوانی ویتامینهای گروه ب دارد. در اصل آووکادو یک نوع میوه است ولی میتوان آن را در رده چربیها نیز در نظر گرفت. بنابراین باید به تعداد واحدهای مصرفی آووکادو نیز توجه ویژهای داشت. میتوان تکههای باریک آووکادو را به ساندویچ اضافه کرد.
انواع توتها:
بلوبری یکی از انواع میوههایی است که بیشترین مقدار آنتیاکسیدانها معروف به آنتوسیانین ها را دارد. مصرف آنتوسیانین با منافع زیادی برای سلامتی ارتباط دارد. همه توتها از جمله توت فرنگی، تمشک و تمشک سیاه سرشار از ویتامین C هستند که در مبارزه با استرس نقش مهمی ایفا میکند. محققان به این نتیجه رسیدهاند که در افراد مصرفکننده ویتامین C، فشارخون و سطوح کورتیزول پایینتر است.
بادام هندی:
مغزها میان وعدههای بسیار عالی هستند، زیرا جلوی بیش خواری را میگیرند. برای افرادی که تمایل به کاهش وزن دارند، مغزها منبع بسیار خوبی از پروتئین و چربی است. بادام هندی منبع خیلی خوب “روی” میباشد. سطوح پایین “روی” هم با استرس و اضطراب و هم افسردگی مرتبط است.
چای بابونه:
چای بابونه یکی از پر مصرفترین آرامشدهندههای قبل خواب است. مطالعات نشان داده است که مصرف بابونه منجر به کاهش علائم اضطراب میشود.. اکثر مردم ترجیح میدهند بابونه را به صورت چای مصرف کنند. شواهد نشان دادهاند که بابونه علاوه بر تمدد اعصاب میتواند باعث بهبود خواب شود. کافی است به یک کتری در حال جوش آب حدود 1 تا 2 قاشق غذاخوری بابونه خشک شده اضافه کنید و آن را به مدت 10 دقیقه دم کنید.
شکلات:
در کنار مقدار زیاد آنتیاکسیدانهای موجود در شکلات، که موجب تبدیل شکلات به یکی از بهترین محافظتکنندههای سلامتی قلبی میشود، مصرف شکلات به استرس و آرامش هم ربط دارد. مطالعهای نشان داده است با افزایش علائم افسردگی هم مردان و هم زنان تمایل بیشتری به مصرف شکلات دارند. البته، شواهدی وجود دارد که مصرف شکات تیره باعث کاهش فشارخون میشود که احساس آرامش ایجاد میکند. شکلات تیره محتوی پلی فنول ها و فلاوونوئیدهای زیادی است.
سیر:
همه توتها از جمله توت فرنگی، تمشک و تمشک سیاه سرشار از ویتامین C هستند که در مبارزه با استرس نقش مهمی ایفا میکند. محققان به این نتیجه رسیدهاند که در افراد مصرفکننده ویتامین C، فشارخون و سطوح کورتیزول پایینتر است
مانند بسیاری از گیاهان، سیر نیز محتوی مقداری زیادی آنتیاکسیدان است. آنتیاکسیدانها رادیکالهای آزاد را (موادی که موجب ُآسیب به سلولها، بیماری و پیری میشوند) کاهش میدهند و به پیشگیری از بسیاری از آسیبهای وارده به سلولهای بدن در طول زمان جلوگیری میکنند. در میان ترکیبات موجود در سیر، آلیسین نقش مهمی در مبارزه با بیماریهای قلبی، سرطان و حتی سرماخوردگی دارد.
چای سبز:
درحالیکه چای سبز محتوی کافئین است، آمینواسیدی به نام theaninie دارد. چای سبز علاوه بر محافظت در برابر بسیاری از انواع سرطانها، باعث افزایش و بهبود عملکرد ذهنی نیز میشود.
بلغور جوی دوسر:
بلغور جوی دو سر یک کربوهیدرات پیچیده است که منجر به ترشح مادهای به نام سروتونین در مغز میشود که احساس آرامش در بدن به وجود میآورد. سروتونین نه تنها ویژگیهای آنتیاکسیدانی دارد بلکه میتواند احساس خوبی در بدن به وجود آورد که موجب غلبه بر استرس میشود. مطالعات نشان دادهاند که کودکانی که هر روز در وعده صبحانه خود بلغور جوی دو سر میخورند، در طول روز تمرکز حواس بیشتری دارند.
گردو:
گردو محتوی آلفا لینولنیک اسید (یک نوع اسید چرب امگا سه) و سایر پلی فنول ها میباشد که بدن را در برابر از دست دادن حافظه محافظت میکند. این اثر در افزایش و بهبود حال و حوصله و کاهش استرس افراد نقش زیادی دارد.
منبع: زندگی آنلاین - معصومه حاجی زاده اوغاز، دانشجوی کارشناسی ارشد علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
➖ براساس جدیدترین پژوهشها مغز آقایان درساعت 10 صبح و 7 بعد از ظهر بسیار فعال است، اما در حدود ساعت 2 بعد از ظهر با افت شدیدی مواجه میشود.
کارشناسان امیدوار هستند از این یافتهها برای کمک به درمان افراد مبتلا به مشکلات خواب و افسردگی استفاده کنند.
➖ بسیاری از مردان شاغل پس از صرف ناهار و در زمان بعد از ظهر دچار احساس افسردگی، خستگی و کسالت میشوند، بازده کاری آنها افت پیدا کرده و اغلب دچار بیانگیزگی موقت و خواب آلودگی میشوند.
➖ کارشناسان در این تحقیق با بررسی اسکن مغزی داوطلبان مرد در ساعتهای مختلف روز دریافتند فعالیت منطقه پوتامن مغزی که با بخش پاداش دهی در ارتباط است در ساعات بعد از ظهر افت عملکردی پیدا میکند.
بر این اساس کارشناسان به آقایان توصیه میکنند برای جلوگیری از افت توان جسمی و عملکرد ذهنی در ساعات بعداز ظهر، در وعده غذایی ناهار مواد غذایی تازه و سالم حاوی میوه و سبزیجات، پروتئین کم چرب، لبنیات، حبوبات و غلات مصرف کنند.
➖ همچنین بعد از یک الی دو ساعت از مصرف ناهار از نوشیدنیهایی، چون چای یا قهوه استفاده کنند که باعث افزایش تمرکز ذهنی آنها میشود.
خوردن شکلات تلخ و دانههای آجیل نیز میتواند سبب رفع احساس خستگی و کسالت شود و در نهایت جویدن آدامس بدون شکر برای مدت زمان 15 دقیقه سبب رفع حالت خواب آلودگی در افراد میشود.
➖ از جمله دیگر راهکارهای برطرف کردن احساس خواب آلودگی در آقایان در ساعات بعد ازظهر قدم زدن با فاصله نیم ساعت از صرف غذا به مدت یک ربع است، همچنین انجام ورزشهای کششی و هوازی ساده نیز میتواند باعث بهبود گردش خون و جلوگیری از خواب آلودگی شود.
➖ قراردادن گل و گیاهان معطر از جمله سبزی رزماری در محل کار و استشمام رایحه آن میتواند باعث افزایش قدرت عملکرد ذهنی شود، رز ماری مانند یک داروی مکمل از بروز مشکلاتی، چون آلزایمر و افت توان حافظه نیز در افراد جلوگیری میکند.
با انجام این راهکارها آقایان میتوانند در تمام طول ساعات روز از توانایی بالای ذهنی خود درانجام کارها استفاده کنند.