مردمی بودن از شاخصه های یک مدیر انقلابی است
یکی از ویژگی های مهم کارگزاران در حکومت اسلامی، «مردمی بودن» است. مقصود از «مردمی بودن» در دو مرحله است
«از جنس مردم بودن پیش از مسئولیت»
، «ارتباط نزدیک و متواضعانه با مردم، پس از قبول مسئولیت».
۱قرآن کریم در آیات متعددی پیامبران را رهبرانی جنس مردم معرفی می کند که از میان مردم زمان خودشان به پیامبری مبعوث شده اند:
«كَما أَرْسَلْنا فِيكُمْ رَسُولاً مِنْكُمْ؛ همانگونه كه رسولى در ميان شما از جنس خودتان فرستاديم.» (بقره: 151)
«لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ؛ خداوند بر مؤمنان منت گذارد (نعمت بزرگى بخشيد) هنگامى كه در ميان آنها پيامبرى از جنس خودشان برانگيخت.» (آل عمران: 164)
تعابیر «مِنْهُمْ»، «مِنْكُمْ»، «مِنْ أَنْفُسِهِمْ» و «مِنْ أَنْفُسِكُمْ» در این آیات و آیات مشابه دیگر، نشان می دهند که خداوند همواره برای مردم جامعه، رهبرانی مردمی و از جنس مردم برانگیخته است. رهبرانی که تا پیش از انتصابشان به مقام نبوت، در میان مردم عادی زندگی می کردند و در نتیجه از مشکلات آنان نیز آگاهی داشتند.
مدیران ارشد جامعه اسلامی باید افرادی باشند که پیش از مسئولیت شان در میان مردم زندگی کرده باشند و با مشکلاتی که اکثریت مردم با آنها مواجهند، آشنا باشند. مدیرانی که پیش از مسئولیتشان، دور از مزدم زندگی کرده و از مشکلات مردم اطلاع درستی نداشته باشند، قطعاً در زمان مسئولیت نیز اولویت ها را به درستی تشخیص نداده و برنامه ریزی های غلطی برای مردم خواهند کرد.
۲ ارتباط نزدیک با مردم پس از قبول مسئولیت
کارگزاران حکومت اسلامی باید پس از قبول مسئولیت نیز از مردم فاصله نگیرند و دائماً با آنان ارتباط نزدیک داشته باشند. ارتباط مستقیم پیامبر اسلام(ص) با مردم آنقدر زیاد بود و ایشان آنقدر پای سخن مردم می نشست که این رفتار ایشان موجب تمسخر و سرزنش منافقین شد:
«وَ مِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَ يَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ يُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ رَحْمَةٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ؛ و از آنان(منافقان) كسانى هستند كه پيامبر را آزار مىدهند و مىگويند: او (سراپا) گوش است (و حرف هركس را که با او سخن می گوید، مىپذيرد)! بگو: او گوش خوبى براى شماست، خدا را (در همه گفتارش) تصديق مىكند و به مؤمنان اعتماد مىورزد و براى كسانى از شما كه ايمان آوردهاند رحمت است .»(توبه/61)
امام امیرالمؤمنین (ع) در نامه معروفشان به جناب مالک اشتر می فرمایند:
«براى كسانى كه به تو نياز دارند وقتى مقرر كن كه شخصاً به نياز آنها رسيدگى كنى و مجلسى عمومى و همگانى براى آنها تشكيل ده؛ در آن مجلس براى خدايى كه تو را آفريده است تواضع كن و لشكريان و معاونانت اعم از پاسداران و نيروى انتظامى را از آنها دور ساز تا هر كس بخواهد بتواند با صراحت و بدون ترس و لكنت زبان، سخن خود را با تو بگويد.» (نهج البلاغه؛ نامه53)
دوری از مردم، عواقب جبران ناپذیری برای جامعه اسلامی به دنبال خواهد داشت. مهمترین آنها، تغییر اولویت ها و عدم آگاهی از مشکلات واقعی مردم است. امیرالمؤمنین (ع) در بخش دیگری از نامه به مالک اشتر، دوری زمامداران از مردم را موجب تغییر اولویت های آنان در رسیدگی به مشکلات مردم می دانند:
«و اما بعد (از اين دستور) هيچگاه خود را در زمانى طولانى از مردم پنهان مدار، زيرا پنهان ماندن زمامداران از چشم مردم موجب نوعى كماطلاعى نسبت به امور (مردم و كشور) مىشود و آنها را از آنچه نسبت به آن پنهان ماندهاند بىخبر مىسازد؛ در نتيجه مسائل بزرگ نزد آنان كوچك و امور كوچك در نظر آنها بزرگ مىشود؛ كار خوب، زشت جلوه مىكند و كار زشت، خوب؛ و حقّ و باطل با يكديگر آميخته مىشود.» (نهج البلاغه؛ نامه53)