كه چرا ابتدا بايد عرفات باشد و بعد مشعر و بعد منى؟
عرفات
?استاد علی صفایی حائری:
اينجا اين سؤال مطرح مى‌شود كه چرا ابتدا بايد عرفات باشد و بعد مشعر و بعد منى؟ آيا شعور بعد از معرفت است؟
عرفات سرزمينى كه در آنجا آدم و حوّا همديگر را ديده‌اند و شناخته‌اند.
جايى كه معرفت، كامل مى‌شود و توجّهاتى براى انسان مى‌آيد. دعاى عرفه‌ى حضرت ابا عبداللّه خيلى حرف‌ها را نزديك مى‌كند. ١
در عرفه و در آن فضا بايد به چند چيز توجه بشود: يكى به نعمت‌ها و امكاناتى كه حق داده است.
و يكى كارهايى كه انسان انجام داده و ببيند كه او با انسان چه كرده و انسان با او چه كرده است.
همين نكته است كه حضرت ابا عبدالله در چند فراز، ستايش انعام و عنايت‌هاى حق را دارد و بعد متوجّه به خود انسان مى‌شود و به آنچه كه بايد انجام مى‌داده و كارى كه بايد مى‌كرده؛ يعنى تو هم خودت را ديده‌اى و هم پروردگارت را و هم تقصير خودت را در برابر او ديده‌اى. وقتى اين معارف و آگاهى حاصل شد باعث مى شود كه تو براى حق حريم قائل شوى و در نتيجه به حرمات شعور پيدا كنى.
حقیقت حج،
