[سوره المائدة (5): آيه 11]
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ يَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (11)
اى كسانى كه ايمان آوردهايد! نعمت خداوند را بر خودتان ياد كنيد، آن گاه كه جمعى (از دشمنان) قصد داشتند به سوى شما دست تعدّى دراز كنند(و شما را نابود سازند)، امّا خداوند دست آنان را از شما كوتاه كرد و از خدا بترسيد، و مؤمنان بايد تنها بر خداوند توكّل كنند.
آیه الله جوادی آملی تفسیر سوره مبارکه مائده
1⃣مطلب اول :
مؤمنين تحت سلطه مشركين بودند و مشركين تمام تلاش و كوشش‌شان اين بود كه اسلام و مسلمين را محو كنند در مكه در طي اين سيزده سال موفق نشدند در مدينه كه حكومت اسلامي تشكيل شد با تحميل جنگ بدر و احد و خندق و خيبر و امثال ذلك باز هم موفق لذا فرمود: به ياد اين نعمت امنيت باشيد زيرا در طي ساليان متمادي چه در مكه چه در مدينه مشركين قصد براندازي اسلام و ريشه كن كردن مسلمين را داشتند و خدا جلوي اينها را گرفت با اينكه همه امكانات را داشتند و شما در كمال ضعف بوديد
2⃣مطلب دوم اينكه به پيغمبر(صلّي الله عليه و آله و سلّم) دستور تذكر داد به ماها هم دستور تذكر داد و فرمود ﴿وَ اذْكُرُوا إِذْ أَنْتُمْ قَليلٌ مُسْتَضْعَفُونَ فِي اْلأَرْضِ تَخافُونَ أَنْ يَتَخَطَّفَكُمُ النّاسُ فَآواكُمْ وَ أَيَّدَكُمْ بِنَصْرِهِ وَ رَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ﴾ فرمود به ياد آن روزي باشيد كه گروه كمي بوديد و مستضعف اين كم را خدا زياد كرد كه ﴿يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجاً﴾ جمعيت شما زياد شد آن استضعاف سپري شد هم اكنون به امامت رسيديد ﴿وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَي الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ﴾
???اكنون كه به استضعافتان پايان داده شد به امامت رسيديد آن قلّت شما به كثرت مبدّل شد به ياد آن نعمت باشيد
?تدوین : رجبعلی بازیاد
[سوره الزمر (39): آيه 49]
فَإِذا مَسَّ الْإِنْسانَ ضُرٌّ دَعانا ثُمَّ إِذا خَوَّلْناهُ نِعْمَةً مِنَّا قالَ إِنَّما أُوتِيتُهُ عَلى عِلْمٍ بَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ (49)
پس چون سختى و ضررى به انسان رسد ما را مىخواند، سپس همين كه از جانب خود نعمتى به او عطا كنيم گويد: «بر اساس علم و تدبيرم نعمتها به من داده شده» (چنين نيست) بلكه آن نعمت وسيلهى آزمايش است، ولى بيشتر مردم نمىدانند.
??پيامها:
1- رفاه و آسودگى، بستر غفلت و غرور است. «خَوَّلْناهُ نِعْمَةً … إِنَّما أُوتِيتُهُ عَلى عِلْمٍ»
2- بيشتر مردم نمىدانند كه نعمتها و تلخىها وسيله آزمايش هستند تا سپاسگزار و ناسپاس از هم شناخته شوند. «بَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ»
امام خامنه ای در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ۱۳۸۵/۰۳/۲۹
در دو جای از قرآن این عبارت هست که: «ثمّ اذا خوّلناه نعمة منّا قال انّما اوتیته علی علم» - هم در سوره‌ی زمر هست و هم احتمالاً در سوره‌ی لقمان - خدا نعمتی به انسان میدهد، اما انسان از دهنده‌ی نعمت غافل میشود و تصور میکند که این خود اوست که توانسته این نعمت، این موقعیت و این فرصت را به دست آورد. عین همین عبارت درباره‌ی قارون هست که وقتی به او اعتراض کردند که این نعمتها را از خدا بدان، سهم خودت را هم ببر؛ اما آن را در راه خدا مصرف کن، او در جواب گفت: «انّما اوتیته علی علم عندی»؛ خودم به دستش آوردم، هنر خودم بود؛ این همان خطای بزرگی است که ممکن است همه‌ی ما دچارش بشویم؛ غرّه شدن به خود. عین همین قضیه، غرّه شدن به خداست. آیه‌ی شریفه: «فلا تغرّنّکم الحیاة الدّنیا و لا یغرّنّکم باللَّه الغرور» درباره‌ی غرّه شدن به خداست؛ به خدا هم غرّه نشوید.
امام سجاد میفرماید: خدایا! مصیبت دائمی برای آن کسی است که به تو غرّه بشود. این غرّه شدن به خدا، همان بلایی است که بر سر بنی اسرائیل آمد. خدای متعال آنها را ملت برگزیده قرار داده بود؛ اما چون به خدا غرّه شدند و وظایف خودشان را انجام ندادند، خدای متعال درباره‌ی آنها فرمود: «ضربت علیهم الذّلة و المسکنة».
آنها همانهایی هستند که خدای متعال در چند جای قرآن تصریح کرده که من اینها را مردمان برگزیده قرار دادم؛ «و انّی فضّلتکم علی العالمین»؛ اما همین‌ها با عمل بد خود کاری کردند که خدای متعال درباره‌ی آنها فرمود: «ضربت علیهم الذّلة و المسکنة و باؤوا بغضب من اللَّه»، و مورد خشم الهی قرار گرفتند. غرّه شدن به خدا، این چیزها را دنبال خودش دارد.
?تدوین رجبعلی بازیاد
آل عمران (3): آيه 173]
الَّذِينَ قالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزادَهُمْ إِيماناً وَ قالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ (173)
مؤمنان كسانى هستند كه (چون) مردم (منافق) به ايشان گفتند: بى شك مردم (كافر مكّه) بر ضد شما گرد آمده (و بسيج شده) اند، پس از آنان بترسيد، (آنها به جاى ترس) بر ايمانشان بيافزود و گفتند: خداوند ما را كفايت مىكند و او چه خوب نگهبان و ياورى است.
نكته:
عوامل تبليغاتى دشمن و برخى از مردمان ساده انديش و ترسو، به رزمندگان و مجاهدان تلقين و نصيحت مىكنند كه دشمن قوى است و كسى نمىتواند حريف آنان بشود، پس بهتر است درگير جنگ نشويد. امّا مسلمانان واقعى، بدون هيچ ترس و هراسى، با آرامش خاطر و با توكّل به خداوند راه مبارزه را ادامه میدهند
امام خامنه ای در مراسم بیست و چهارمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله) ۱۳۹۲/۰۳/۱۴
در باور به خدا، امام مصداق این آیه‌ی شریفه بود: «الّذین قال لهم النّاس انّ النّاس قد جمعوا لکم فاخشوهم فزادهم ایمانا و قالوا حسبنا الله و نعم الوکیل» . «حسبنا الله و نعم الوکیل» را امام با همه‌ی وجود ادا میکرد و از بن دندان به آن معتقد بود. امام به خدای متعال اعتماد داشت، به وعده‌ی الهی یقین داشت، برای خدا حرکت کرد و کار کرد و حرف زد و اقدام کرد و میدانست که «ان تنصروا الله ینصرکم» وعده‌ی الهی است و حتمی و تخلف‌ناپذیر است.
در باور به مردم، امام بزرگوار، ملت ایران را به معنای حقیقی کلمه میشناخت. امام اعتقاد داشت که این ملت، ملتی است با ایمان عمیق، باهوش و شجاع؛ که اگر پیشوایان لایقی در میان آنها پیدا شوند، این ملت میتواند مثل خورشید در میدانهای مختلف بدرخشد؛ امام این را قبول داشت. اگر یک روز عنصر نالایقی مثل شاه سلطان حسین موجب شد که ملت ایران در لاک خود فرو بروند، اما در روز دیگری، مرد شجاعی مثل نادرقلی - بدون آن القاب و عناوین - وقتی در میان مردم ظاهر میشود و با شجاعت، پیشوائی مردم را به عهده میگیرد، این ملت میتواند میدان حرکت افتخارآمیز خود را از دهلی تا دریای سیاه گسترش دهد
در باور به خود - اعتماد به نفس - امام به مردم ایران «ما میتوانیم» را تعلیم داد. امام قبل از آنکه «ما میتوانیم» را به مردم ایران تلقین کند و تعلیم دهد، «ما میتوانیم» را در وجود خود زنده کرد؛ اعتقاد خود را به توانائی شخصیتی خود، به معنای حقیقی کلمه، به مظهر بروز و ظهور رساند.
تدوین : رجبعلی بازیاد
“فَما لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ * كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ * فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ؛
چرا آنها اينهمه از یادآوری گريزانند. همچون گورخرانى رميده كه از شير فرار كرده اند!"(مدثر/۵۱-۴۹)
نکته ها:
1⃣ قرآن کریم در آیات متعددی به یادآوری ایام الله در دوران هر پیامبری می پردازد. در بسیاری از آیات، برای بیان واقعه ای که در گذشته اتفاق افتاده است از تعابیری همچون «اذکروا» یا «إذ» (به معنای «به یاد بیاورید») استفاده شده است و در خلال بیان داستان نیز مدام این تعابیر را بکار می برد.
2⃣یاد آوری در آیات قرآن؛ تأثیرات بالای تربیتی برای مردم و خواص دارد.
مثلا قرآن کریم در سوره مبارکه احزاب و سوره مبارکه انفال سخن منافقین را یاد آوری میکند .
3⃣فتنه ۸۸ یک جنگ احزاب واقعی بود. همه دشمنان خارجی اعم از آمریکا، صهیونیست ها، کشورهای اروپایی، و برخی کشورهای مرتجع عرب، سلطنت طلبان، شبکه های ماهواره ای، فضای مجازی متعلق به آنها، و همه دشمنان داخلی، اعم از «منافقین» و «مریض دلان» و «شایعه پراکنان» دست به دست هم دادند تا نظام اسلامی را ساقط کنند. اما دست قدرت خداوند مانع از این کار شد و در روز ۹دی یک یوم الله حقیقی اتفاق افتاد.
بنابراین 9دی علاوه بر ذلت دشمنان خارجی، رسوایی منافقین و فتنه گران داخلی نیز باید دائماً بازگو و یادآوری شود؛ چراکه منافقین و کفار همواره از این تذکر و یادآوری واهمه دارند و از آن فرار می کنند
✅امام خامنه ای :
۹دی جزو ایام الله به معنی حقیقی کلمه بود.دلها دست خداست.خدای متعال این دلها را آورد وسط صحنه؛ ملت ایران عظمت خودش را نشان داد.
۸۹/۱۱/۱۵
تدوین : رجبعلی بازیاد
[سوره البقرة (2): آيه 155]
وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ (155)
و قطعاً شما را با چيزى از ترس، گرسنگى، زيان مالى و جانى و كمبود محصولات، آزمايش مىكنيم و صابران (در اين حوادث و بلاها را) بشارت بده.
عنایتهای خدا به صابران:
1- محبّت. «وَ اللَّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ»
2- نصرت. «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ»
3- بهشت. «يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا»
4- پاداش بىحساب. «إِنَّما يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسابٍ»
امام خامنه ای در دیدار نمایندگان مجلس ۱۳۸۲/۰۳/۰۷
آن جایی که هدف درست باشد، مجاهدت هم باشد، نصرت الهی هم قطعاً هست. البته نصرت الهی به معنای این نیست که آزمایشهای دشوار و سخت نیست؛ چرا: «و لنبلونّکم بشیءٍ من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمّرات»؛ اینها هست و همه اینها در سرِ راه مبارزه وجود دارد؛ اما «و بشّر الصّابرین». صبر یعنی ایستادگی؛ تداوم راه؛ این مورد بشارت الهی است؛ یعنی پیروزی نصیب خواهد شد.
تدوین : رجبعلی بازیاد
