بر اساس نظریه ترمیدور جناب کرین برینتون، انقلابها در سیر تحولات خود سه مرحله را پشت سر خواهند گذاشت:

در مرحله اول پس از سرنگونی رژیم حاکم، نیروهای میانه رو بر مسند قدرت تکیه زده و حاکمیت را در دست می گیرند.

در مرحله دوم پس از گذشت مدت کوتاهی از حکومت میانه روها به دلیل برآورده نکردن توقعات انقلابی مردم این نیروها از مسند قدرت کنار زده شده و جای خود را به نیروهای رادیکال می دهند.

مرحله سوم که مرحله ترمیدور یا دوران نقاهت پس از انقلاب نامیده می شود دوران بازگشت به ارزشهای رژیم پیشین و حذف رادیکال ها از عرصه قدرت است

آیا این مراحل در خصوص انقلاب ما قابل تطبیق است؟
در مرحله اول لیبرالها(بخوانید میانه روها) در قدرت بودند. مرحله دوم رادیکااها(چپ های دیروز) آنان را بر نتافتند و خود به صحنه آمدند. در مرحله سوم “عقلا” یا میانه روها تلاش می کنند به مرحله اول یا به پیش از آنان باز گردند.مفهوم"ارتجاع در انقلاب"که اخیر رهبری نسبت به آن هشتدار دادند می تواند بازگشت مد نظر کرین برینتون باشد؟.

از کجا می فهمیم؟

این روزها مهمترین دغدغه شورای شهر تهران یا جریان مستقر هویت بخشی به بازرگان و مصدق است.در عین حال این افراد که ذیل جمهوری اسلامی این کار را می کنند از تک تک واژه های امام در باره مصدق و بازرگان مطلع هستند. اما علیرغم اینکه مشروعیت و حضورشان در قدرت نیز ریشه در قیام امام دارد با سری بالا گرفته از امام عبور می کنند.
شاید این جماعت بسان جانشینان مائو در چین فکر می کنند.آنان هم مدیون مائو بودند و هم عملکرد مائو را پرهزینه می دیدند.برای حل منازعه بین این دو مقوله ،تصمیم گرفتند عکس مائو را بالای سر خود بزنند اما کار خود را بکنند. نماد مائو باشد اما در محتوای و متن حکومت ،مائو زدایی صورت گیرد.
کاش بعد از بازرگان به"فرزندان عزیز مهندس بازرگان"(در تعبیر امام) در نام گذاری ها نرسیم.

عبدالله گنجی