سوال

نظر مراجع عظام تقلید در مورد چهارشنبه سوری و مراسم آن مانند آتش روشن کردن و پریدن از آتش چیست؟ آیا هزینه کردن برای این مراسم و خریدن وسایل آتش بازی به صورت مطلق حرام است یا فقط مواد محترقه خطرناک؟

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پاسخ

1. آتش‌بازی و استفاده از مواد محترقه و ساخت و خرید و فروش آن، به خودی خود حرام نیست مگر این‌که؛ «موجب اذیّت و آزار دیگران باشد و یا تبذیر و اسراف مال محسوب شود و یا خلاف قانون و مقرّرات نظام جمهورى اسلامى باشد، که در این‌صورت جایز نیست».[1]
2. اما درباره حکم شرعی این بازی‌ها در روز چهارشنبه پایانی سال که به «چهارشنبه‌سوری» معروف شده است، باید گفت:

در منابع اسلامی (آیات و روایات) دلیلی که صریحاً اثبات یا نفی چنین مراسمی را بکند، وجود ندارد؛ از این‌رو، حرام بودن و یا نبودن برگزاری این مراسم، بستگی به شرایط دارد که حکم آن از عمومات به دست می‌آید:
الف. اگر نشانه‌ای از آتش‌پرستی و یا دیگر مظاهر شرک باشد و با همین عنوان برگزار شود، همان‌طور که در دوران‌های قدیم چنین بوده است؛ جزو خرافات است و در اسلام محکوم شده و انجام  آن حرام است.[2]
ب. اما نوعاً مسلمان‌ها این مراسم را به عنوان آتش‌پرستى انجام نمی‌دهند. به همین جهت، اگر تنها به عنوان تفریح و سرگرمی، مراسم چهارشنبه پایانی سال انجام بگیرد، -با توجه به شرایطی که گفته شد (نبود آزار و اذیّت دیگران، اسراف نکردن مال و …)، و با این‌که برگزاری این مراسم ضرورتی نداشته- حرام نیست.
بهرحال با توجه به اینکه در سالهای اخیر متاسفانه این مراسمات عاملی برای ایجاد خطر برای خود و دیگران شده است، بهتر است اجتناب گردد.
 پی نوشتها:

[1]. حسینی خامنه‌اى، سید على بن جواد، أجوبة الاستفتاءات، ص 243 – 244، سؤال 1105، انتشارات دفتر معظم له، قم، چاپ اول، 1424ق.

[2]. ر.ک: صافی گلپایگانى، لطف الله، جامع الأحکام، ج 2، ص 84 – 85، انتشارات حضرت معصومه(س)، قم، چاپ چهارم، 1417ق؛ مکارم شیرازی، ناصر، استفتاءات جدید، محقق و مصحح: علیان‌نژادی‌، ابوالقاسم، ج 1، ص 526، سؤال 1733، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، قم، چاپ دوم، 1427ق.
منبع: مرکز ملی پاسخگویی به سئوالات دینی