فاستَبِقُوا الخَيراتِ أَينَ ما تَكونوا يَأتِ بِكُمُ اللَّهُ جَميعًا… [بقره/۱۴۸]
ترجمه: در نیکی ها، بر یکدیگر سبقت جویید! هر جا باشید خداوند همه شما را حاضر می کند
امام باقر در تفسیرش فرمودند: آنگاه خداوند ۳۱۳ نفر از یارانش را که به تعداد اصحاب بدر هستند، بدون قرار قبلی، نزد وی گِرد آورد، مانند پاره های ابر پاییز، آنها را در مکه جمع کند. ای جابر این است معنی کلام خدا که هر جا باشید خدا همه شما را گِرد آورد
البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۴۸
الغیبه، نعمانی، النص، ص۲۸۲
امام مهدی در قرآن ۱۰
روزي حضرت سليمان(ع) در كنار دريا نشسته بود، نگاهش به مورچه اي افتاد كه دانه گندمي را با خود به طرف دريا حمل مي كرد. سليمان همچنان به او نگاه مي كرد كه ديد او نزديك آب رسيد. در همان لحظه قورباغه اي سرش را ازآب بيرون آورد و دهانش را گشود. مورچه به داخل دهان او وارد شد و قورباغه درون آب رفت. سليمان مدتي در اين مورد به فكر فرو رفت و شگفت زده فكر مي كرد. ناگاه ديد آن قورباغه سرش را از آب بيرون آورد و دهانش را گشود. آن مورچه از دهان او بيرون آمد ولي دانه گندم را همراه خود نداشت.
سليمان(ع) آن مورچه را طلبيد و سرگذشت او را پرسيد. مورچه گفت: «اي پيامبر خدا! در قعر اين دريا سنگي تو خالي وجود دارد و كرمي درون آن زندگي مي كند. خداوند آن را در آنجا آفريد. او نمي تواند از آنجا خارج شود و من روزي او را حمل مي كنم. خداوند اين قورباغه را مأمور كرده مرا درون آب دريا به سوي آن كرم حمل كرده و ببرد. اين قورباغه مرا به كنار سوراخي كه در آن سنگ است، مي برد و دهانش را به درگاه آن سوراخ مي گذارد. من از دهان او بيرون آمده و خود را به آن كرم مي رسانم و دانه گندم را نزد او مي گذارم و سپس باز مي گردم و به دهان همان قورباغه كه در انتظار من است وارد مي شوم. او در ميان آب شنا كرده مرا به بيرون آب دريا مي آورد و دهانش را باز مي كند و من از دهان او خارج مي شوم.
سليمان به مورچه گفت: وقتي كه دانه گندم را براي آن كرم مي بري آيا سخني از او شنيده اي؟ مورچه گفت: آري. او مي گويد:
اي خدايي كه رزق و روزي مرا درون اين سنگ در قعر اين دريا فراموش نمي كني، رحمتت را نسبت به بندگان با ايمانت فراموش نكن.
« و چون انسان را نعمت بخشيم روي برتابد و خود را كنار كشد و چون آسيبي بدو رسد دست به دعاي فراوان بردارد.»
(سوره فصلت - آیه ۵۱)
۱_ ﺍﺯ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺎﻝ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﻮﺩ ﻧﻪ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻛﻢ ﺍﺭﺯﺵ
«ﻳﺎ ﺃَﻳُّﻬَﺎ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺁﻣَﻨُﻮﺍ ﺃَﻧْﻔِﻘُﻮﺍ ﻣِﻦْ ﻃَﻴِّﺒﺎﺕِ ﻣﺎ ﻛَﺴَﺒْﺘُﻢْ ﻭَ ﻣِﻤَّﺎ ﺃَﺧْﺮَﺟْﻨﺎ ﻟَﻜُﻢْ ﻣِﻦَ ﺍﻟْﺄَﺭْﺽِ ﻭَ ﻟﺎ ﺗَﻴَﻤَّﻤُﻮﺍ ﺍﻟْﺨَﺒِﻴﺚَ ﻣِﻨْﻪُ ﺗُﻨْﻔِﻘُﻮﻥَ ﻭَ ﻟَﺴْﺘُﻢْ ﺑِﺁﺧِﺬِﻳﻪِ ﺇِﻟَّﺎ ﺃَﻥْ ﺗُﻐْﻤِﻀُﻮﺍ ﻓِﻴﻪِ ﻭَ ﺍﻋْﻠَﻤُﻮﺍ ﺃَﻥَّ ﺍﻟﻠَّﻪَ ﻏَﻨِﻰٌّ ﺣَﻤِﻴﺪٌ»
” ﺍﻯ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻳﺪ، ﻳﺎ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻤﺎ ﺧﺎﺭﺝ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﻳﻢ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻛﻨﻴﺪ، ﻭ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﻯ ﻧﺎﭘﺎﻙ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻧﺮﻭﻳﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﺪ ﻣﮕﺮ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺍﻏﻤﺎﺽ، ﻭ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻰ ﻧﻴﺎﺯ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺍﺳﺖ” (ﺑﻘﺮﻩ- 267).
۲_ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍﻟﻰ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
«ﻭَ ﻳُﺆْﺛِﺮُﻭﻥَ ﻋَﻠﻰ ﺃَﻧْﻔُﺴِﻬِﻢْ ﻭَ ﻟَﻮْ ﻛﺎﻥَ ﺑِﻬِﻢْ ﺧَﺼﺎﺻَﺔٌ»
” ﺁﻧﻬﺎ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺧﻮﺩ ﻣﻘﺪم ﻣﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺷﺨﺼﺎ ﺷﺪﻳﺪﺍ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ". (ﺣﺸﺮ- 9).
۳-ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺨﺖ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﻴﺮﺩ.
« ﻟِﻠْﻔُﻘَﺮﺍءِ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺃُﺣْﺼِﺮُﻭﺍ ﻓِﻰ ﺳَﺒِﻴﻞِ ﺍﻟﻠَّﻪ»ِ
” ﺍﻧﻔﺎﻕ ﺷﻤﺎ (ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ) ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﺍﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ” (ﺑﻘﺮﻩ 273).
۴_ﺍﻧﻔﺎﻕ ﺍﮔﺮ ﻣﻜﺘﻮم ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ:
«ﻭَ ﺇِﻥْ ﺗُﺨْﻔُﻮﻫﺎ ﻭَ ﺗُﺆْﺗُﻮﻫَﺎ ﺍﻟْﻔُﻘَﺮﺍءَ ﻓَﻬُﻮَ ﺧَﻴْﺮٌ ﻟَﻜُﻢْ»
” ﻫﺮ ﮔﺎﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﺨﻔﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﺍﻥ ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻤﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ” (ﺑﻘﺮﻩ 271).
۵_ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﻨﺖ ﻭ ﺁﺯﺍﺭﻯ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻧﺒﺎﺷﺪ
«ﻳﺎ ﺃَﻳُّﻬَﺎ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺁﻣَﻨُﻮﺍ ﻟﺎ ﺗُﺒْﻄِﻠُﻮﺍ ﺻَﺪَﻗﺎﺗِﻜُﻢْ ﺑِﺎﻟْﻤَﻦِّ ﻭَ ﺍﻟْﺄَﺫﻯ»
” ﺍﻯ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻳﺪ ﺍﻧﻔﺎﻗﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻨﺖ ﻭ ﺁﺯﺍﺭ ﺑﺎﻃﻞ ﻧﻜﻨﻴﺪ” (ﺑﻘﺮﻩ 264).
۶_ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺃم ﺑﺎ ﺍﺧﻠﺎﺹ ﻭ ﺧﻠﻮﺹ ﻧﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ
«ﻳُﻨْﻔِﻘُﻮﻥَ ﺃَﻣْﻮﺍﻟَﻬُﻢُ ﺍﺑْﺘِﻐﺎءَ ﻣَﺮْﺿﺎﺕِ ﺍﻟﻠَّﻪِ»
” ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻣﻮﺍﻟﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﺐ ﺧﺸﻨﻮﺩﻯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ” (ﺑﻘﺮﻩ 265).
۷_ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﻛﻢ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺸﻤﺮﺩ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺎﺷﺪ
«ﻭَ ﻟﺎ ﺗَﻤْﻨُﻦْ ﺗَﺴْﺘَﻜْﺜِﺮُ»
” ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻣﻨﺖ ﻣﮕﺬﺍﺭ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺰﺭﮒ ﻣﺸﻤﺮ” (ﻣﺪﺛﺮ 6) .
۸_ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍﻟﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﻝ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻠﺎﻗﻪ ﺍﻭ ﺍﺳﺖ
«لَنْ ﺗَﻨﺎﻟُﻮﺍ ﺍﻟْﺒِﺮَّ ﺣَﺘَّﻰ ﺗُﻨْﻔِﻘُﻮﺍ ﻣِﻤَّﺎ ﺗُﺤِﺒُّﻮﻥَ»
” ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻴﻜﻮﻛﺎﺭﻯ ﻧﻤﻰ ﺭﺳﻴﺪ ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻛﻨﻴﺪ” (ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ- 92).
۹_ ﻫﺮﮔﺰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺎﻟﻚ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺗﺼﻮﺭ ﻧﻜﻨﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﺎﻟﻖ ﻭ ﺧﻠﻖ ﺑﺪﺍﻧﺪ
«ﻭَ ﺃَﻧْﻔِﻘُﻮﺍ ﻣِﻤَّﺎ ﺟَﻌَﻠَﻜُﻢْ ﻣُﺴْﺘَﺨْﻠَﻔِﻴﻦَ ﻓِﻴﻪِ»
” ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻛﻨﻴﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ” (ﺣﺪﻳﺪ 7).
۱۰_ﻭ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺣﻠﺎﻝ ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮﺩ
«ﺇِﻧَّﻤﺎ ﻳَﺘَﻘَﺒَّﻞُ ﺍﻟﻠَّﻪُ ﻣِﻦَ ﺍﻟْﻤُﺘَّﻘِﻴﻦَ»
” ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﺍﻥ ﻗﺒﻮﻝ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ” (ﻣﺎﺋﺪﻩ 27).
منبع : تفسیر المیزان، آیه ۱۲ سوره مبارکه حدید